جشن ها و فستیوال های ارمنستان

جشن ها و فستیوال های ارمنستان

در بسیاری از کشورهای دنیا با توجه به مناسبت های مذهبی یا باستانی جشن ها و مراسم آیینی برگزار می گردد. در ارمنستان نیز جشن های بسیاری برگزار می گردد که بعضی از آنها جشن های مذهبی و بعضی جشن های باستانی ارمنستان است.این جشن ها معمولا بر پایه مناسبت های خاص، یادبودها، تعطیلات ملی ارمنستان با آتش بازی اجرا می گردد، هرچند آتش بازی ها بدون مناسبت نیز هر دو هفته یکبار انجام می گردد.

1 ژانویه جشن سال نو

شروع تاریخ برای مسیحیان مصادف با تولد حضرت مسیح در روز 25 ماه دسامبر است، دقیقا یک هفته قبل از تحویل سال نو میلادی می باشد. مسیحیان و کشورهایی که تقویم آنها میلادی (عموما قاره های اروپا، آمریکا، استرالیا و بخش هایی از آسیا و آفریقا) است، سال نو را اول ژانویه می دانند.آنها تحویل سال را 12:00 شب قرار داده اند. سال نو از 31 دسامبر با پخت شیرینی شروع می شود. مردم با تبریک و داشتن آرزوهای خیر به هم هدیه می دهند. بازدید ها از تاریخ 1ژانویه شروع می شود.مردم ارمنستان درخت کاج را نماد سر سبزی و جاودانگی حیات و تزیین آن را نماد خوشی و سلامتی می دانند. هر ساله در آستانه سال نو درخت چهل متری کاج در مرکز این شهر توسط شهرداری شهر ایروان مستقر و تزیین می شود. جشن های سال نو در ارمنستان سیزده روز از اول تا سیزدهم ژانویه طول می کشد.قابل ذکر است نام گذاری ماه ژانویه به پاس بزرگداشت نام ژولیوس سزار بوده و نام او را روی ماه ژوئیه (ژولیوس) نهادند.

6 ژانویه (تولد و غسل حضرت مسیح)

ارامنه (البته آنانی که پیرو مذهب گریگور لوساوربج هستند) جز تنها فرقه های مسیحیت هستند که سالروز میلاد حضرت عیسی (ع) و روز غسل تعمید را در ششمین روز سال یعنی 6 ژانویه جشن می گیرند.آیینی که از دیرباز دچار تغییراتی شد، اما ارامنه کماکان بر آن آیین پایبند ماندند. پس از سده 4 میلادی به تصویب کلیسای کاتولیک روم، میلاد حضرت عیسی (ع) را در 25 دسامبر و تعمید را در ششم ژانویه جشن گرفتند. علت اصلی تغییر روز جشن میلاد حضرت مسیح (ع) از 6 ژانویه به 25 دسامبر، برگزاری جشن آیینی از دوران بت پرستی با نام جشن میترا بود، که در روم از 21 تا 31 دسامبر برگزار می گردید. 25 دسامبر روز تولد میترا بود، که در آن روز با آتش افروزی و شادمانی جشن برپا می شد. پرستشگاه میترا نیز بعد از دوران بت پرستی همچنان مقدس شمرده می شد. مقامات کلیسای روم برای خاتمه به این جشن آیینی (خاتمه دادن به جشن میلاد ایزد خورشید) روز میلاد حضرت مسیح (ع) را در 25 دسامبر جشن گرفتند. پس از گذشت زمان تمامی مسیحیان (بجز ارامنه) روز 25 دسامبر را به عنوان روز میلاد مسیح پذیرفتند.
ارامنه در این روز (6 ژانویه) مراسمی ویژه در کلیسا برگزار می کنند و پس از این مراسم در حالی که شمع روشنی در دست دارند به خانه های خود می روند و به همراه خانواده شام مخصوصی میخورند.

25 ژانویه

ارامنه روز 25 ژانویه را به عنوان روز عشق در خیابان سارگیس جشن میگیرند، و بر این باورند که سرنوشت آنها در این خیابان تغییر می کند.ارامنه روز 25 ژانویه را به عنوان روز عشق در خیابان سارگیس جشن میگیرند، و بر این باورند که سرنوشت آنها در این خیابان تغییر می کند.

14 فوریه جشن درندز (آتش افروزی)

جشن دِرِندِز در ارمنستان در مورخ 13 فوریه برگزار می گردد. این جشن شبیه به جشنی که در ایران با نام جشن سده در مورخ 24 بهمن در یزد برگزار می گردد است. در این روز مقام روحانی با برگزاری آیینی ویژه در کلیسا با در دست داشتن شمع روشن از محراب به حیات کلیسا می آید و با آن شمع بوته هایی که از قبل آماده آتش افروزی شده را روشن می نماید. و بعد از آن مراسم آتش بازی انجام شده و تمامی افراد با شمع و یا آتشدانی متبرک از آتش صحن کلیسا به خانه خود میروند.

8 مارچ روز زن (تعطیلات رسمی)

روز 8 مارچ که در ارمنستان به منظور گرامیداشت مقام زن بطور رسمی تعطیل می باشد، در کافه ها و خیابان ها و خانه ها جشن گرفته می شود. بعد از استقلال ارمنستان در سال 1996، 7ام آوریل به عنوان روز مادر و روز زیبایی زن اعلام شد.این تغییر به منظور توجه بیشتر به بعد معنوی زنان در برابر توجه سیاسی (سوسیالیستی) در جامعه بود. امروزه در ارمنستان هر دو روز را به عنوان روز زن گرامی می دارند و فاصله بین این دو روز که فاصله ای یک ماه است نیز مورد توجه مطبوعات و دولتمردان می باشد.

عید پاک

عید پاک (عید قیام) از روزهای تعطیل رسمی در سال میلادی است، این جشن در اولین یکشنبه بعد از ماه کامل پس از شروع بهار برگزار می گردد. مسیحیان این روز را با این باور جشن می گیرند که عیسی مسیح در این روز بر صلیب زنده شده است. روز برگزاری این جشن ثابت نیست و بین فروردین و اردیبهشت تغییر میکند. طبق کتاب انجیل (کتاب مقدس عیسی مسیح) مسیح (ع) دو روز قبل از روز فصح به صلیب کشیده شد، و در روز سوم در واقع یکشنبه ای که ماه قرص کامل بوده زنده شده و 40 روز بر زمین زندگی و سپس عروج یافته است.از آداب و رسوم این جشن بزرگ می توان به رنگ کردن تخم و مرغ و خوردن آن اشاره کرد،همچنین خوارک گوشت خرگوش که نماد زایش و باروری است. 40 روز قبل از عید پاک به رویاندن جوانه عدس مشغول میشوند، جوانه غلات با شروع بهار نماد زندگی و بیداری طبیعت است. تمامی ارامنه با شرکت در مراسم آیینی و مذهبی در کلیسا ها این روز را گرامی داشته و به جشن و شادی می پردازند.

9 می روز پیروزی (جنگ جهانی دوم ) تعطیلات رسمی

9 می روز پیروزی جنگ جهانی دوم یکی از روز های تعطیل رسمی در ارمنستان است، در آن زمان ارمنستان جز اتحادیه شوری بود ولی تا به امروز 9 می جز روز های تعطیل رسمی این کشور است. این جشن را در پایین منطقه ای به نام زیتون بر بلندای تپه های اطراف شهر در پارک پیروزی کنار مجسمه مادر ارمنستان (مجسمه ای که از تمامی نقاط ارمنستان دیده می شود) برگزار می کنند.

28 می روز جمهوری اول

در سال 1918 ، مردم ارمنستان برای اولین بار و مدت زمان بسیار محدود توانستند ارمنستان را به عنوان کشوری مستقل از سال 1918 تا 1920 به عنوان ” جمهوری ارمنستان ” در تاریخ سیاسی ارمنستان مستقل اعلام کنند. در سال 1920 با به قدرت رسیدن نیروهای کمونیست با حمایت های ارتش سرخ شوروی ارمنستان را مورد حمله قرار داد و ارمنستان به جمع جمهوری سوسیالیسم (شوروی) در آورد.

21 سپتامبر روز استقلال

یکی دیگر از روزهای تعطیل رسمی در کشور ارمنستان روز 21 سپتامبر به مناسبت گرامی داشت استقلال ارمنستان تحت عنوان کشوری مستقل است. استقلال ارمنستان در 21 سپتامبر سال 1991 میلادی با برگزاری همه پرسی و با پذیرش 99 درصد از مردم به تصویب رسید. 21 سپتامبر با عنوان روز استقلال ارمنستان هر ساله در میادین اصلی کشور به خصوص میدان هراپاراک هر ساله با شکوه فراوان برگزار می گردد. گردشگران زیادی هر ساله در این تاریخ برای مشاهده چگونگی برگزاری این جشن به این کشور سفر می کنند.

۵ ژوئیه روز قانون اساسی

قانون اساسی جمهوری ارمنستان در تاریخ5 ژوئیه 1995 به تصویب رسید.این روز نیز جز تعطیلات رسمی این کشور است. ارمنستان کنونی روابط خوبی با ایران در امور فرهنگی،اقتصادی، سیاسی، انرژی، گردشگری دارد. زبان رسمی این کشور نیز زبان ارمنی می باشد.

جشن باریگِندان (برغندان)

از جمله جشن‌های بسیار کهن دو ملت ایرانی و ارمنی جشن باریگندان ارمنی و یا برغندان ایرانی است که شیوه برگزاری آن دو دارای همانندی‌های بسیاری است. برگزاری این جشن قبل از ایام روزه بزرگ بیانگر شادی و خرسندی دو قوم از فرا رسیدن روزهای روزه بوده است. واژه باریگندان در ارمنی به معنی شادمانی است. این جشن از جشن‌های پیش از پذیرش مسیحیت هم‌زمان با جشن ناواسارد برگزار می‌شد. از نکات قابل توجه این جشن، برابری کامل در آن روز میان قشرها و لایه‌های جامعه و آزادی انتقاد از بزرگان و توانگران بود. در روز باریگندان معمولاً سفره شام رنگین‌تر و مفصل‌تر از شب‌های عادی است. از جمله عادات دیگر این روز استفاده از نقاب و برگزاری شب نشینی با نقاب می‌باشد.

جشن وارداوار (آب پاشان)

این جشن از قدیمی‌ترین جشن‌های ارمنیان محسوب می‌شود که در میان ایرانیان به عید آب پاشی ارمنیان شهرت دارد. ارمنیان در این روز به یکدیگر آب می‌پاشیدند، کبوترپرانی می‌کردند و مسابقات ورزشی ترتیب می‌دادند. بیشتر محققانی که در زمینه اعیاد ارمنیان پیش از مسیحیت تحقیق می‌کنند، این جشن را مربوط به الههٔ آستغیگ و الههٔ آناهید می‌دانند. به موجب افسانه‌های ارمنی، آستغیگ، الههٔ زیبایی، باروری و حاصل‌خیزی بود و برگزاری این جشن در فصل تابستان به منظور طلب باران و برکت بوده است. جشن آب پاشی از جشن‌های خاص اقوام آریایی است و ارتباطی با دین خاصی ندارد ولی ارمنیان از سدهٔ چهارم میلادی پیرایه‌هایی مذهبی برای آن فراهم کردند. اکنون جشن وارداوار به عنوان یکی از اعیاد مسیحیت، نود و هشت روز پس از عید پاک، بین بیست و هشتم ماه ژوئن تا اول ماه اگوست برگزار می‌شود. این جشن در ایران از زمان مادها تا پایان دورهٔ صفوی برگزار می‌شد.

جشن ناواسارد

نخستین ماه سال درتقویم گریگوری ارمنستان باستان ناواسارد نام داشت که به معنی سال نو است. در نخستین روز ماه ناواسارد جشن با شکوهی برپا می‌شد و همه مردم در این جشن شرکت می‌کردند. در روز عید پیکارهای ورزشی مانند دو، اسب سواری و ارابه‌رانی برگزار می‌شد. پهلوانان زورآزمایی می‌کردند و نوازندگان تازه‌ترین آهنگ‌های خود را می‌نواختند. در روز جشن مردم با انواع چهره‌پوش‌ها روی خود را می‌پوشاندند چرا که ارمنیان باستان بر این باور بودند که نقاب ارواح پلید را گریزان می‌کند. امروزه جشن ناواسارد در جوامع ارمنی روز یازدهم اگوست برگزار می‌شود. در این جشن تیم‌های ورزش ارمنیان در یکی از کشورها گرد هم آمده و با یکدیگر به رقابت می‌پردازند و برندگان مسابقات پیروزمندان ناواسارد خوانده می‌شوند. در چند سال اخیر مسابقات ورزش ناواسارد در جمهوری ارمنستان برگزار می‌شود. در پایان بایستی یادآور شد که جشن ناواسارد بر پایه بسیاری از منابع موجود دارای اصل و ریشه ایرانی است و مترادف با نوسرد است که از جمله کهن‌ترین اعیاد ایرانی بوده که در روزگار مادها برگزار می‌شده اما امروزه به فراموشی سپرده شده است.