«ژیوان گاسپاریان» (آهنگ‌ساز و نوازنده‌ی سرشناسِ ساز دودوگ) در 93 سالگی درگذشت. او سال‌های بسیار با نوای سازش تاریخِ پرفراز و نشیبِ سرزمینِ خود را روایت کرد و این ساز را به دلِ بزرگ‌ترین ارکسترها و آثار موسیقایی جهان برد.
جیوان گاسپاریان از 6 سالگی شروع به نواختن دودوک کرد و نخستین اجرای او، تکنوازی در گروه سنتی ارکستر سمفونیک تاتول آلتونیان، در 21 سالگی بود. ژیوان گاسپاریان دربارهٔ زندگی و اولین آشنایی‌اش با دودوک می‌گوید:
«تنها 6 سال داشتم. مادرم فوت کرده و پدرم هم به جنگ رفته بود و من در یتیم خانه دوران کودکی سختی را طی می‌کردم. در آن دوره جاهایی بود که مثل سینماهای امروزی فیلم نشان می‌دادند. از آنجا که فیلم‌ها صامت بودند سه نفر نوازنده زیر پرده می‌نشستند و با نواختن دودوک نمایش فیلم را همراهی می‌کردند. اولین بار که صدای دودوک را شنیدم خیلی خوشم آمد. در میان آن سه نوازنده، استادی هم بود به نام مارکار مارکاریان؛ خود را به او رساندم و از او خواهش کردم که یک دودوک هم به من بدهد؛ خیلی خشن جواب داد که می‌خواهی چکار؟ برو درست را بخوان مگر پدر و مادر نداری؟
روزی پیش او رفتم و پول ناچیزی را که از فروش ظرف و ظروف کهنهٔ خانه به دست آورده بودم به او دادم؛ پول‌ها و دست کوچک عرق کردهٔ مرا پس زد، دودوک ساده‌ای را از جیب درآورد به من داد و گفت: برو بزن؛ تو شاید آدم خواهی شد. از خوشحالی در پوست نمی‌گنجیدم؛ در طول زمستان یک لحظه دودوک را از لبانم دور نکردم و نواختن نخستین آهنگ را که «دِلِ یامان» نام داشت فرا گرفتم. بهار بعد، بار دیگر نزد استاد مارکاریان رفتم و از او خواهش کردم که به نواختن من گوش دهد. گوش کرد و اشک از چشمانش سرازیر شد. دودوک بهتری به من داد و گفت: برو بزن؛ تو نوازندهٔ زبردستی خواهی شد. این حرف استاد مشوق من شد تا در 17 سالگی به نواختن دودوک مسلط شوم.»
«ژیوان» از دهه‌ی هشتاد میلادی با هنرمندانِ بزرگی چون برایان انو، پیتر گابریل، مایکل بروک، برایان می، لایونل ریچی و حسین علیزاده همکاری داشته است و آلبوم مشترک‌ش با علیزاده نامزد جایزه گرمی در رشته «موسیقی جهان» شد؛ او هم‌چنین در آثاری چون آخرین وسوسه مسیح، راه رفتن مرد مرده و گلادیاتور نیز حضور داشت.
