ناواسارد: جشن کهن و رنگارنگ ارمنستان
ناواسارد، یکی از قدیمیترین و مهمترین جشنهای ارمنستان، ریشه در تاریخ باستانی این کشور دارد. این جشن با شکوه و رنگارنگ، هر ساله با حضور گسترده مردم و با برگزاری مراسمهای مختلف، یادآور ارزشهای فرهنگی و تاریخی ارمنستان است. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، آیینها و اهمیت جشن ناواسارد خواهیم پرداخت.
تاریخچه جشن ناواسارد
جشن ناواسارد که به معنای “سال نو” است، در دوران پیش از مسیحیت ارمنستان برگزار میشد. این جشن کهن، آغاز سال نو ارمنی را که در ماه آگوست (نخستین ماه از تقویم قدیمی ارمنی) قرار دارد، نمادین میکند. ناواسارد نه تنها به عنوان یک جشن مذهبی بلکه به عنوان یک رویداد ملی و فرهنگی نیز شناخته میشود. با آمدن مسیحیت به ارمنستان و تغییر تقویم، برخی از آیینها و مراسمهای ناواسارد تغییر یافتند، اما این جشن همچنان جایگاه خود را در فرهنگ ارمنی حفظ کرده است.
آیینها و مراسمهای ناواسارد
مراسم آتشافروزی
یکی از اصلیترین آیینهای ناواسارد، روشن کردن آتشهای بزرگ است. این مراسم که نمادی از نور، گرما و زندگی است، با حضور گسترده مردم در فضای باز و به صورت جمعی برگزار میشود. مردم دور آتش جمع میشوند، آهنگهای محلی میخوانند و به جشن و پایکوبی میپردازند.
ورزشهای سنتی
در دوران باستان، ناواسارد با برگزاری مسابقات ورزشی مختلف مانند کشتی، تیراندازی و مسابقات اسبسواری همراه بود. این مسابقات به منظور نمایش قدرت و مهارت جنگجویان و پهلوانان ارمنی برگزار میشد. امروزه نیز برخی از این ورزشهای سنتی در چارچوب جشن ناواسارد احیا شده و به نمایش گذاشته میشوند.
نذورات و دعاها
مردم ارمنستان در جشن ناواسارد به معابد و مکانهای مقدس میروند و نذورات خود را تقدیم میکنند. آنها دعا میخوانند و از خداوند طلب برکت، سلامت و خوشبختی برای خود و خانوادههایشان میکنند. این نذورات شامل خوراکیهای مختلف، شراب و حیوانات قربانی است.
جشن و پایکوبی
مراسم جشن و پایکوبی یکی دیگر از بخشهای مهم ناواسارد است. مردم در این جشن به رقص و پایکوبی میپردازند و با آهنگهای محلی و سنتی، شادی خود را ابراز میکنند. این جشنها نه تنها در خانوادهها بلکه به صورت عمومی و در مکانهای مختلف شهرها و روستاها برگزار میشوند.
اهمیت فرهنگی و اجتماعی ناواسارد
جشن ناواسارد به عنوان یک رویداد فرهنگی و اجتماعی، نقش مهمی در حفظ و ترویج ارزشها و سنتهای ارمنی ایفا میکند. این جشن فرصتی مناسب برای گردهمایی خانوادهها، دوستان و همسایگان است که از طریق آن، پیوندهای اجتماعی و خانوادگی تقویت میشوند. همچنین، ناواسارد به نسلهای جدید ارمنی یادآور میشود که فرهنگ و تاریخ غنی کشورشان را ارج نهند و آن را به نسلهای بعدی منتقل کنند.
تغییرات ناواسارد در دوره معاصر
تأثیر مسیحیت
با پذیرش مسیحیت به عنوان دین رسمی ارمنستان در سال 301 میلادی، برخی از آیینها و مراسمهای ناواسارد تغییر یافتند یا با مراسمهای مسیحی ترکیب شدند. با این حال، بسیاری از عناصر اصلی و سنتی این جشن همچنان حفظ شده و به شکلهای مختلفی برگزار میشوند.
تغییر تقویم
با تغییر تقویم ارمنی از تقویم باستانی به تقویم میلادی، تاریخ برگزاری ناواسارد نیز تغییر کرد. اما برخی از جوامع ارمنی همچنان این جشن را در ماه آگوست و بر اساس تقویم باستانی برگزار میکنند. این تغییرات نشاندهنده تأثیرات تاریخی و فرهنگی بر روی جشن ناواسارد است.
احیای سنتها
در سالهای اخیر، تلاشهای بسیاری برای احیای سنتهای کهن ناواسارد انجام شده است. این تلاشها شامل بازسازی آیینهای قدیمی، برگزاری مسابقات ورزشی سنتی و ترویج موسیقی و رقصهای محلی است. این حرکتها به منظور حفظ و ترویج فرهنگ ارمنی و افزایش آگاهی نسلهای جدید از ارزشها و تاریخ این جشن است.
نتیجهگیری
جشن ناواسارد یکی از مهمترین و کهنترین جشنهای ارمنستان است که با آیینها و مراسمهای متنوع خود، نقش مهمی در حفظ و ترویج فرهنگ و تاریخ ارمنی ایفا میکند. این جشن با شکوه و رنگارنگ، نه تنها به عنوان یک رویداد ملی و فرهنگی بلکه به عنوان نمادی از هویت و ارزشهای ارمنی شناخته میشود. برگزاری این جشن فرصتی مناسب برای گردهمایی مردم، تقویت پیوندهای اجتماعی و انتقال فرهنگ به نسلهای بعدی است. اگر به ارمنستان سفر میکنید، تجربه شرکت در جشن ناواسارد میتواند یکی از خاطرهانگیزترین لحظات سفر شما باشد.
ՀԱՅՈՑ ՀԻՆ ՆՈՐ ՏԱՐԻՆ
Հայ ժողովուրդը հին ժամանակներում Նոր տարին Նաւասարդ ամսին էր տօնում։
«Նաւասարդ» անունը պարթեւա-իրանական ծագում ունի։ Այն կազմւած է երկու բառից՝ նաւա-նոր, եւ սարդա-տարի,այսինքն «նոր տարի»։ Դա համընկնում էր օգոստոսի 11 -ին։ Նոր տարւայ տօնակատարութիւնները սկսւում էին Նաւասարդի 1-ին (օգոստոսի 11-ին) եւ տեւում էին մէկ շաբաթ։ Այդ օրը յատուկ ուտեստներ էին պատրաստում, առատ սեղան էին գցում, եւ ընտանիքի բոլոր անդամներն ուրախ դիմաւորում էին Նաւասարդը։ Նաւասարդի՝ Նոր տարւայ օրերը ըստ էութեան ազգային-ժողովրդական բնոյթ ունէին։
Սա այն օրն է որ Հայկ Նահապետը Հայոց Ձոր գաւառում,յաղթելով Բռնակալ Բէլին՝ Նեմրութին, հաստատեց հայկական առաջին պետականութիւնը։
Նոր տարուն հասնում էին հայկական հողի պտուղները, եւ պատահական չէ, որ պատմական Հայաստանում հէնց այդ ամիսն էր համարւում տարւայ սկիզբը։ Այդ օրը ընծայւում էին մրգեր տարճարնեին։ Մրգերից էին խաղողը,խնձորը,նուռը։ Մրգերից այժմ միայն խաղողն է ընծայւում, այն էլ Սուրբ Կոյս Մարիամ Աստւածածնի վերափոխման տօնին։
