جشن ناواسارد
در قدیم، مردم ارمنستان سال نو را در ماه ناواسارد جشن می‌گرفتند.
نام “ناواسارد” ریشه پهلوی دارد و شامل دو کلمه ناوا به معنای نو و ساردا به معنی سال می‌باشد. این روز مصادف با ۱۱ آگوست است. جشن‌های سال نو از اول ناواسارد (۱۱ آگوست) آغاز می‌شد و یک هفته به طول می‌انجامید. در آن روز غذاهای خاصی تهیه می‌شد، سفره‌ای غنی چیده شده و همه اعضای خانواده با خوشحالی به استقبال سال نو می‌رفتند.
این روز، روزی است که هایک نهاپت، پدر ارامنه اولین دولت ارمنی را در استان هایوتس تزور ایجاد کرد وبعل یعنی نم روت را شکست داد.
میوه‌های ارمنستان در آن‌وقت سال می‌رسیدند و تصادفی نیست که در ارمنستان آن ماه را آغاز سال نو می‌دانستند. در آن روز میوه‌هایی مانند انگور، سیب و انار به معابد تقدیم می‌شدند. از میان میوه‌ها، اکنون فقط انگور، در جشن عروج مریم مقدس تقدیم و تقدیس می‌شود.
ՀԱՅՈՑ ՀԻՆ ՆՈՐ ՏԱՐԻՆ
Հայ ժողովուրդը հին ժամանակներում Նոր տարին Նաւասարդ ամսին էր տօնում։
«Նաւասարդ» անունը պարթեւա-իրանական ծագում ունի։ Այն կազմւած է երկու բառից՝ նաւա-նոր, եւ սարդա-տարի,այսինքն «նոր տարի»։ Դա համընկնում էր օգոստոսի 11 -ին։ Նոր տարւայ տօնակատարութիւնները սկսւում էին Նաւասարդի 1-ին (օգոստոսի 11-ին) եւ տեւում էին մէկ շաբաթ։ Այդ օրը յատուկ ուտեստներ էին պատրաստում, առատ սեղան էին գցում, եւ ընտանիքի բոլոր անդամներն ուրախ դիմաւորում էին Նաւասարդը։ Նաւասարդի՝ Նոր տարւայ օրերը ըստ էութեան ազգային-ժողովրդական բնոյթ ունէին։
Սա այն օրն է որ Հայկ Նահապետը Հայոց Ձոր գաւառում,յաղթելով Բռնակալ Բէլին՝ Նեմրութին, հաստատեց հայկական առաջին պետականութիւնը։
Նոր տարուն հասնում էին հայկական հողի պտուղները, եւ պատահական չէ, որ պատմական Հայաստանում հէնց այդ ամիսն էր համարւում տարւայ սկիզբը։ Այդ օրը ընծայւում էին մրգեր տարճարնեին։ Մրգերից էին խաղողը,խնձորը,նուռը։ Մրգերից այժմ միայն խաղողն է ընծայւում, այն էլ Սուրբ Կոյս Մարիամ Աստւածածնի վերափոխման տօնին։
