قلعه اربونی (Erebuni Fortress) یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی ارمنستان است که به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین استحکامات این کشور شناخته می‌شود. این قلعه در سال ۷۸۲ پیش از میلاد، در دوران حکومت شاه آرگیشتی یکم، بنیان‌گذار پادشاهی اورارتو، ساخته شد و هسته اولیه شهر ایروان امروزی را تشکیل داد. اربونی نه‌تنها نماد تاریخ و فرهنگ غنی ارمنستان محسوب می‌شود، بلکه یکی از ارزشمندترین بناهای باقی‌مانده از تمدن اورارتویی است.
تاریخچه قلعه اربونی
نام “اربونی” (Erebuni) از واژه‌های اورارتویی گرفته شده است و برخی مورخان معتقدند که این نام بعدها به “ایروان” تغییر یافته است. کتیبه هایی که در قلعه کشف شده‌اند، نشان می‌دهند که این مکان به‌عنوان یک مرکز حکومتی و نظامی مورد استفاده قرار می گرفته است.
وجه تسمیه "اربونی"
نام “اربانی” (Erebuni) از واژه‌های اورارتویی گرفته شده است و برخی مورخان معتقدند که این نام بعدها به “ایروان” تغییر یافته است. کتیبه‌هایی که در قلعه کشف شده‌اند، نشان می‌دهند که این مکان به‌عنوان یک مرکز حکومتی و نظامی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
معماری و ساختار قلعه اربونی
قلعه اربونی بر روی تپه آرانتاش ساخته شده و دارای دیوارهایی مستحکم از سنگ‌های بازالتی و آجرهای گلی است. این استحکامات در گذشته شامل بخش‌هایی نظیر:
- باروها و استحکامات دفاعی
- تالارهای مرکزی و کاخ شاهی
- معبدی اختصاصی برای خدایان اورارتویی، از جمله خدای خالدی
- انبارهای شراب و غلات
در کاوش‌های باستان‌شناسی، نقاشی‌های دیواری با رنگ‌های زنده و کتیبه‌هایی به خط میخی اورارتویی کشف شده‌اند که اطلاعات ارزشمندی درباره زندگی در این قلعه ارائه می‌دهند.
اهمیت قلعه اربونی در تاریخ ارمنستان
قلعه اربونی یکی از نخستین مراکز شهری در ارمنستان به شمار می‌رود که از یک حکومت قدرتمند و سازمان‌یافته خبر می‌دهد. این دژ به‌عنوان یکی از پایگاه‌های مهم پادشاهی اورارتو، نقش بسزایی در تاریخ این سرزمین داشته و امروزه بخشی از هویت ملی ارمنستان محسوب می‌شود.
کشفیات و بازسازی قلعه اربونی
در سال ۱۹۵۰، باستان‌شناسان ارمنی، به رهبری “بوریس پیوتروفسکی”، کاوش‌های گسترده‌ای را در این منطقه آغاز کردند که منجر به کشف بخش‌های متعددی از این قلعه شد. آثار به‌دست‌آمده از این حفاری‌ها امروزه در موزه اربونی در ایروان نگهداری می‌شود و بازدیدکنندگان می‌توانند از نزدیک با تاریخ اورارتو آشنا شوند.
ارزش فرهنگی و گردشگری قلعه اربونی
امروزه، قلعه اربونی یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایروان محسوب می‌شود و سالانه میزبان هزاران گردشگر از سراسر جهان است. این مکان نه‌تنها برای علاقه‌مندان به تاریخ و باستان‌شناسی جذاب است، بلکه برای ارامنه نمادی از ریشه‌های باستانی آن‌ها و هویت ملی‌شان به شمار می‌رود.
در آخر
قلعه اربونی یکی از ارزشمندترین آثار تاریخی ارمنستان است که نشان‌دهنده شکوه و عظمت تمدن اورارتو می‌باشد. این دژ با قدمتی بیش از ۲۷۰۰ سال، نه‌تنها آغازگر تاریخ ایروان محسوب می‌شود، بلکه میراثی جاودان از فرهنگ و معماری باستانی این منطقه است. اگر روزی به ارمنستان سفر کردید، بازدید از این قلعه تاریخی را از دست ندهید!
در ادامه، چند تصویر از قلعه اربونی در ایروان، ارمنستان را مشاهده می‌کنید:
نمایی از بقایای قلعه اربونی: این تصویر بخش‌هایی از دیوارها و ساختارهای باقی‌مانده از قلعه را نشان می‌دهد که بر روی تپه‌ای با ارتفاع ۱۰۱۷ متر در جنوب شرقی ایروان واقع شده است.
نمایی از معماری داخلی قلعه: در این تصویر، جزئیاتی از معماری داخلی قلعه اربونی به نمایش گذاشته شده است که نشان‌دهنده هنر و مهارت سازندگان اورارتویی است.
نمایی از موزه اربونی: این تصویر موزه اربونی را نشان می‌دهد که در پای تپه قلعه واقع شده و یافته‌های باستان‌شناسی از جمله فلزکاری‌های زیبای اورارتویی را به نمایش می‌گذارد.
نمایی از تپه‌ای که قلعه اربونی بر روی آن ساخته شده است: این تصویر تپه‌ای را نشان می‌دهد که قلعه اربونی بر فراز آن ساخته شده و موقعیت استراتژیک آن را به نمایش می‌گذارد.
این تصاویر نمایانگر اهمیت تاریخی و معماری قلعه اربونی هستند که به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایروان محسوب می‌شود.
